Μητροπολίτης Νεοκαισαρείας Χρυσόστομος (Κορωναῖος)
Μητροπολίτης Νεοκαισαρείας Χρυσόστομος (Κορωναῖος)
Σχολάρχης 1942-1950
Ὁ Νεοκαισαρείας Χρυσόστομος Κορωναῖος, κατὰ κόσμον Ξενοφῶν, γεννήθηκε στὴν Παλαιὰ Φώκαια τῆς Σμύρνης τὸ 1894, ἐκ πατρὸς Χαραλάμπους καὶ μητρὸς Αἰκατερίνης, τὸ γένος Κυριακοῦ. Τὴν πρώτη παίδευση ἔλαβε στὴν γενέτειρά του καὶ κατόπιν στὸ «σοφιεῖον» τῆς Εὐαγγελικῆς Σχολῆς τῆς Σμύρνης, στὴν ὁποία παρακολούθησε καὶ τὸ πρῶτο μέρος τῶν γυμνασιακῶν του σπουδῶν. Στὴν Θεολογικὴ Σχολὴ τῆς Χάλκης εἰσήχθη τὸ 1913. Κατὰ τοὺς χρόνους 1917-1919 διέκοψε τὶς σπουδὲς του καὶ ὑπηρέτησε ὡς ἔφεδρος ἀξιωματικὸς τοῦ τουρκικοῦ στρατοῦ. 1919-1922 συνέχισε τὶς σπουδές του στὴ Σχολὴ τῆς Χάλκης, ἡ ὁποία ἐλειτούργει τότε ὡς θεολογικὴ ἀκαδημία. Τελειόφοιτος ὢν ἐχειροτονήθη διάκονος ὑπὸ τοῦ Γέροντος Κυζίκου Καλλινίκου (Δεληκάνη) τὴν 2α Ὀκτωβρίου 1922 στὸν ναὸ τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς Χάλκης, μετανομασθεὶς σὲ Χρυσόστομο. Ὑπέβαλε τήν διατριβή, «Ἡ περὶ Λόγου Διδασκαλία κατὰ τὸν Εὐαγγελιστὴν Ἰωάννην». Μετὰ τὴν ἀποφοίτησή του ἐχειροτονήθη εἰς πρεσβύτερον τὴν 18η Ἰουλίου 1923 ὑπὸ τοῦ ἰδίου ἀρχιερέως καὶ πάλι στὸν ναὸ τῆς Σχολῆς.
Τὸ 1923 διωρίσθη καθηγητὴς τῆς Σχολῆς τῆς Χάλκης, διδάσκων ἑλληνικὴ ἱστορία καὶ γεωγραφία. Παραλλήλως, γιὰ μικρὸ διάστημα διετέλεσε βοηθὸς τοῦ τότε σχολαρχεύοντος Βασιλείου Ἀντωνιάδου, καί, μετέπειτα, ἐπιμελητὴς καὶ οἰκονόμος. Ἀπὸ τοῦ 1927 στὶς σχηματιζομένες ἤδη θεολογικὲς τάξεις ἄρχισε διδάσκων καὶ θεολογικὰ μαθήματα, καὶ δὴ θρησκευτικὰ καὶ ἐξηγητική. Τὸ 1929 ὁ Πατριάρχης Βασίλειος Γ’ τὸν χειροθέτησε Ἀρχιμανδρίτη τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου.
Κατὰ τὰ ἔτη 1931-1933 φοίτησε στὴν ρωμαιοκαθολικὴ Θεολογικὴ Σχολὴ τοῦ Πανεπιστημίου τοῦ Στρασβούργου, εἰδικευθεὶς στὸν ἐξηγητικὸ κλάδο, καθὼς καὶ τὸ ἐκκλησιαστικὸ δίκαιο, ἀποφοιτήσας καὶ ἐκ τοῦ εἰδικοῦ Ἰνστιτούτου Ἐκκλησιαστικοῦ Δικαίου τοῦ ἰδίου πανεπιστημίου. Ἡ διπλωματική του διατριβὴ εἶχε τὸν τίτλον «Ἡ συμβολὴ τοῦ Ἀποστόλου Παύλου εἰς τὴν διάδοσιν τοῦ Χριστιανισμοῦ».
Τὸν Ὀκτώβριο τοῦ 1933 διωρίσθη ὑπὸ τῆς Ἁγίας καὶ Ἱερᾶς Συνόδου Καθηγητὴς τῆς Σχολῆς, διδάξας ἀνελλιπῶς τὰ ἑξῆς μαθήματα: Ἐξηγητικὴ Παλαιᾶς καὶ Καινῆς Διαθήκης, Εἰσαγωγὴ στὴν Καινὴ Διαθήκη, Ἑβραϊκὴ Ἀρχαιολογία καὶ Ἑρμηνευτικὴ (1933-1950), Ἐκκλησιαστικὸ Δίκαιον (1933-1940), κατὰ τὶς παρουσιαζόμενες δὲ ἀνάγκες Δογματική, Ρητορική, Ἐγκυκλοπαιδεία τῆς Θεολογίας καὶ ἄλλα μαθήματα στὸ Θεολογικὸ καὶ γυμνασιακὸ τμῆμα τῆς Σχολῆς.
Τὸν Νοέμβριον τοῦ 1942 διωρίσθη Σχολάρχης τῆς Σχολῆς, παραμείνας στὴ θέση αὐτὴ μέχρι τοῦ 1950. Τὴν 25ην Ἀπριλίου 1944 προήχθη εἰς Μητροπολίτη Νεοκαισαρείας, τῆς χειροτονίας αὐτοῦ τελεσθείσης στὸν ναὸ τῆς Σχολῆς ὑπὸ τοῦ Μητροπολίτου Χαλκηδόνος Μαξίμου μετέπειτα Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου.
Ὁ Νεοκαισαρείας Χρυσόστομος, ἐκτὸς τῆς μητρικῆς αὐτοῦ γλώσσης, ἐγνώριζε τὴν τουρκική, τὴν γαλλική, τὴν λατινική, τὴν ρωσσική. Κατὰ τὴ διδασκαλία του ἦταν ἥρεμος, ὁμιλῶν χαμηλοφώνως καὶ μὴ βιαζόμενος.
Ἡ σχολαρχία του συνέπεσε μὲ τὶς δύσκολες ἀπὸ πάσης πλευρᾶς ἡμέρες τοῦ Β’ Παγκοσμίου Πολέμου (1939-1945) καὶ ὑπῆρξε «σεμνὴ καὶ ἀνεπίδεκτος». Ὑπῆρξε τηρητὴς τῆς τάξεως καὶ πειθαρχίας τῆς Σχολῆς, καθὼς καὶ τοῦ τυπικοῦ Ἐκκλησίας στὸν μοναστηριακὸ ναό της.
Ὑποδειγματικὲς ἧσαν οἱ ὑπ’ αὐτοῦ τελούμενες πάσης φύσεως ἐκκλησιαστικὲς ἀκολουθίες.Ἤδη ἀπὸ τῶν πρώτων ἡμερῶν τῆς καθηγεσίας του ἐκήρυττε ἀπὸ τοῦ ἄμβωνος τοῦ Πατριαρχικοῦ Ναοῦ. Ἀπὸ τοῦ ἰδίου ἄμβωνος ἐξεφώνησε τὸν κατὰ τὴν τελετὴ τῆς ἄρσεως τοῦ βουλγαρικοῦ σχίσματος (1945) λόγον καὶ τὸν νουθετήριον στὸν Μάξιμο Ε’ κατὰ τὴν τελετὴ τῆς ἐνθρονίσεώς του (1948).
Ὁ Νεοκαισαρείας Χρυσόστομος ἀπέθανε ἡρέμως κατὰ τὴν νύχτα τῆς Παρασκευῆς 26ης πρὸς τὸ Σάββατο 27ης Νοεμβρίου 1976, σὲ προκεχωριμένη ἡλικία, ἄγων τὸ 82ον ἔτος τῆς ζωῆς του. Τὸ σκήνωμά του εὑρίσκεται ἐνταφιασμένο στὸ κοιμητήριο τῆς ἱερᾶς μονῆς Ζωοδόχου Πηγῆς Βαλουκλῆ.